Mimar Araştırmaları 1_ Mimar Sinan

Tam adı Sinan bin Abdülmennan'dır. Gençlik yılları konusunda fazla bilgi yoktur. Bilinen, 1512'de Kayseri'nin Ağırnas köyünden devşirme olarak Yeniçeri Ocağı'na alındığıdır. Bu bilginin ışığında, devşirme çocukların en az 8 en çok 18 yaşında oldukları da göz önünde tutularak, Sinan'ın doğumu 15.yy sonlarıyla 16.yy başları arasına tarihlenebilmektedir.

Sinan, yeniçeri olarak Kanuni Sultan Süleyman döneminde birçok sefere katılır. Sinan'ın mimar olmayı önceden aklına koyarak kendisini bu yolda hazırladığı, katıldığı seferlerde yapı işleriyle ilgilendiği ve başladığı bilinmektedir. Son Bağdat seferinde, Van Gölü'nün üstünden geçecek üç geminin yapımını başarıyla tamamlaması sonucunda, haseki unvanını almıştır. 1536'da Prut Irmağı üstünde yaptığı bir köprüyle dikkatleri üstüne çekerek, Acem Ali adıyla tanınan Alaeddin'in ölümüyle boşalan hassa baş mimarlığına İkinci Vezir Damat Lütfi Paşa'nın önerisine uyularak1538'de Sinan atanmış ve ölümüne kadar bu görevi sürdürmüştür.

Sinan’ın ilk büyük eseri olarak çıraklık eserim diye tabir ettiği Şehzade Mehmet Camisi(1548) kabul edilmektedir. Orta kubbeyi hem uzunlamasına hem de enlemesine yarım kubbelerle besleyerek simetrik ve piramidal bir üst örtü sistemini denemiştir.  İkinci büyük yapıtı olan İstanbul Süleymaniye Camisinde de (1557), iki yarım kubbeyle beslenen orta kubbe düzeni yinelenmiştir. Sinan'ın, mekan bütünlüğü kadar dış kuruluşunun plastiği açısından da en başarılı yapısı 1575'te tamamlanan Edirne Selimiye Camisi'dir. Kentin en yüksek tepesi üstüne kurulmuş olan bu yapı, 31.30m çapında kubbesi ve ana kütlenin dört köşesinde yükselen dört minaresiyle görkemli bir dış görünüşe sahiptir.

                                                            Mihrimah Sultan Külliyesi-Üsküdar

Önceleri, İstanbul Bayezid Camisi'nde ya da Sinan'ın Üsküdar Mihrimah Sultan Camisi'nde (1548) olduğu gibi, orta kubbe kare-küp biçimli bir tabana oturtuluyordu. Sinan, Şehzade Mehmet Camisi'yle başlayarak kare-kübün köşelerini yontarak içteki küresel bingiyi (pandantif) dışa yansıtmış; orta kubbenin bastığı büyük kemerlerin yan itme gücünü de ağırlık kuleleriyle karşılamak yoluna gitmiştir. Böylece bir yandan estetikle yapı arasındaki organik bağı vurularken, bir yandan da binanın iç kuruluşunun dıştan algılanmasını sağlamıştır.

Mimar Sinan, Osmanlı Cami mimarisinde gerçekleştirdiği gelişmelerin yanı sıra Osmanlı külliye planlamasına da yenilikler getirmiştir. Zal Mahmud Paşa Külliyesi'nin üst avlusuyla alt avlusunun serbest bir planlama düzeni içinde bağlanması, Sinan'ın, yaşamının son yıllarında, akıcı mekan kavramı üzerinde durduğunu göstermesi açısından önem taşır. Sinan'ın gene son yapıtlarından biri olan Üsküdar Şemsi Ahmed Paşa Külliyesi de aynı düşüncenin ürünüdür. Camiye çarpık yerleştirilmiş "L" biçimindeki iki kollu medreseyle cami arasında kalan ve kapıdan girişte bir dirsek yaparak Boğaz'a doğru açılan avlu, asimetrik ancak bilinçli bir uygulamanın örneğidir.

                                                           İstanbul Süleymaniye Külliyesi

Sinan, her şeyden önce, Osmanlı mimarlığından son ortaçağ kalıntılarını söküp atan, yapı sanatını akılcı kurallara bağlayarak, Osmanlı Klasik Dönem mimarlığını doruğa ulaştıran kişidir. 

Mimar Sinan, vasiyetine uyularak Süleymaniye Külliyesi'nin kuzeydoğu köşesinde Mimar Sinan Caddesi'yle Fetva Yokuşu'nun kesiştiği yerde toprağa verilmiştir (1558).

                                                                Edirne Selimiye Külliyesi

Başlıca Yapıtları

1543-1548 İstanbul Şehzade (Mehmed) Külliyesi
1544-1555 Tahtakale - İstanbul Rüstem Paşa Külliyesi
1546 İstanbul Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi
1546 Zeyrek - İstanbul Hayrettin Paşa Hamamı (Çinili Hamam)
1547-1548 Üsküdar - İstanbul Mihrimah Sultan Külliyesi
1550 Cağaloğlu - İstanbul Rüstem Paşa Medresesi
1550-1557 İstanbul Süleymaniye Külliyesi
1551-1566 Eyüp - İstanbul Zal Mahmut Paşa Külliyesi
1553-1555 Beşiktaş - İstanbul Sinan Paşa Külliyesi
1555-1563 Alibey Köyü - İstanbul Kırkçeşme Su Yapıları
1556 Sultanahmet - İstanbul Haseki Hürrem Sultan (Çifte) Hamamı
1560 Edirne Rüstem Paşa Kervansarayı
1562-1565 Edirnekapı - İstanbul Mihrimah Sultan Külliyesi
1564-1569 Lüleburgaz Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
1566-1568 İstanbul Büyükçekmece Köprüsü
1566-1567 Büyükçekmece - İstanbul Sultan Süleyman Kervansarayı
1567-1575 Edirne Selimiye Külliyesi
1571-1572 Kadırga - İstanbul Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
1573-1577 Kasımpaşa - İstanbul Piyale Paşa Camisi
1574-1577 Ayasofya - İstanbul Sultan II. Selim Türbesi
1577-1583 Azapkapı - İstanbul Sokullu Mehmet Paşa Camii
1577-1583 Üsküdar - İstanbul Valide Sultan Külliyesi
1578 Topkapı Sarayı - İstanbul III. Murat Köşkü
1580 Tophane - İstanbul Kılıç Ali Paşa Camisi
1580 Üsküdar - İstanbul Şemsi Ahmet Paşa Camisi

Kurbağalıdere Vadisi Fikir Projesi Yarışması Duyurusu

Yarışmanın Türü ve Şekli:

Ulusal, serbest ve tek aşamalı fikir projesidir.

Yarışmanın Yeri ve Konusu:

D100 karayolu ile Marmara Denizi arasında Kurbağalıdere ve çevresini kapsayan 2,8 km. uzunluğundaki vadinin üzerinde bulunan Kuşdili Çayırı, Salı Pazarı, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu, Metrobüs Durağı, Kadıköy Belediyesi Hizmet Binası ve Evlendirme Dairesi, Şükrü Saraçoğlu Stadyumu ve Fenerbahçe Tesisleri, Kadıköy İtfaiyesi, Kurbağalıdere ve Yoğurtçu Parkı gibi kamu odaklı kullanımları olan kentsel mekanların yeni vizyon ve stratejiler çerçevesinde ele alınarak kurgulanmasıdır. Kurbağalıdere Vadisi bütününün yukarıda sıralanan mevcut kullanımlarıyla birlikte düşünülerek, vadi içinde yer alan ve eski değerini kaybeden Kuşdili Çayırı gibi potansiyel odak alanlarının, Kadıköy'ün doğal ve fiziksel verileri, sosyal ve kültürel ihtiyaçları öncelikli olacak şekilde ele alınarak, kentsel bağlamda projelendirilmesi hedeflenmektedir. Yarışma alanının Kadıköy halkı için bir çekim merkezi haline getirilmesi ve günümüz ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde yeni işlevler kazandırılması amaçlanmaktadır.

Yarışmaya Katılma Koşulları:

Yarışma; TMMOB'a bağlı Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası veya Peyzaj Mimarları Odası üyelerinden en az bir kişinin ekipte bulunması koşulu ile herkesin katılımına açıktır. Ekip başının adı geçen odalardan birine üye olması gereklidir.

Yarışma Takvimi:

Yarışmanın ilanı: 30 Mayıs 2013, Perşembe

Soru sorma için son gün: 16 Haziran 2013, Pazar

Yarışmacılara cevapların duyurulması: 21 Haziran 2013, Cuma

Projelerin teslim edilmesi için son gün (saat 17:00): 29 Ağustos 2013, Perşembe

Posta ile gönderilen projelerin kabulü için son gün (saat 17:00): 2 Eylül 2013, Pazartesi

Jüri değerlendirme çalışması başlangıcı: 7 Eylül 2013, Cumartesi

Kolokyum tarihi: 21 Eylül 2013, Cumartesi 

Danışman Jüri Üyeleri:

Av. Selami Öztürk, Kadıköy Belediye Başkanı
Şule Onur, Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürü
Ali Faruk Göksu, Şehir Plancısı
İsmail Hakkı Acar, İnşaat Mühendisi-Şehir Plancısı
Ömer Yılmaz, Mimar

Asli Jüri Üyeleri:

Ersen Gürsel, Mimar, Jüri Başkanı
Nurbin Paker Kahvecioğlu, Mimar
Murat Tabanlıoğlu, Mimar
Can Kubin, Şehir Plancısı
Firuz Soyuer, İşletme Mühendisi

Yedek Jüri Üyeleri:

Kerem Piker, Mimar
Umut İyigün, Mimar

Raportörler:

Melis Nur İhtiyar Varol, Mimar
A. Beril Tombak, Mimar
Müge Yorgancı, Şehir Plancısı

Raportör Yardımcıları:

Anıl Halis Akar, Mimar
Arzu Eralp, Şehir Plancısı

Verilecek Ödüllerin Sayısı ve Tutarları:

(5 adet Eşdeğer Ödül) 80.000 TL

Şartname ve Eklerinin Nereden Nasıl Temin Edileceği, Satın Alma Bedeli:

Yarışmaya katılmak isteyenler; ad, soyad, telefon, faks, e-posta ve açık adreslerini yazdırıp, yarışma şartnamesini 20 TL (Yirmi Türk Lirası) karşılığında yarışma raportörlüğü Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü Evrak ve Kayıt Bürosu'ndan alabileceklerdir. Kadıköy dışından şartname almak isteyen yarışmacıların, şartname bedelini, Kadıköy Belediyesi'nin Vakıflar Bankası, Hasanpaşa Şubesi, "Hesap Adı: Tasarım Atölyesi Fikir Projesi Hs" (Hesap No:0015800 - 7294716580 veya iban: TR63 0001 5001 5800 7294 7165 80) hesabına isim bildirerek yatırmaları gerekmektedir. Banka dekontunun ve şartname teslim adresinin yarışma raportörlüğüne fakslanmasından sonra şartname ve ekleri yarışmacıların adreslerine postalanacaktır.

Not: Ödemeler şirket adına değil müellif adına yapılacaktır

Yer Görme Zorunluluğu Varsa Şartları:

Yarışmada yer görme zorunluluğu yoktur; ancak, görülmesi jüri üyeleri tarafından önerilmektedir.

İdarenin Adı Adresi Telefon Ve Faks Numaraları:

Adı: Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü
Adresi: Hasanpaşa Mh. Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:2 Kadıköy, İstanbul PK: 34722
Tel: 0216 542 50 00 / 1417, 1416
Faks: 0216 349 98 81 – 0216 414 38 76
E-posta: yarisma@kadikoy.bel.tr
İnternet: www.kadikoy.bel.tr